Het "rommelt" in de ruimte

De hoeveelheid ruimtepuin afkomstig van onder andere satellieten en raketten neemt gigantische vormen aan. Dat gaat in de toekomst problemen opleveren.

Nature publiceerde in mei 2021 de studie “Megaconstellaties van satellieten creëren risico’s in een lage baan om de aarde (LEO), de atmosfeer en op aarde” van Aaron C. Boley en Michael Byers. De studie waarschuwt dat de snelle ontwikkeling van megaconstellaties, zoals Starlink, grote risico’s met zich meebrengt. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de negatieve gevolgen voor de astronomie vanaf de aarde, maar ook voor die vanaf een baan om de aarde en zelfs vanaf de hoogste lagen in de atmosfeer.

De studie stelt dat internationale samenwerking dringend nodig is en bovendien regelgeving die rekening houdt met de effecten van tienduizenden satellieten.

De Amerikaanse radioamateurvereniging ARRL bericht daarover. Lees hier een Nederlandstalige bewerking.

Vervuiling bovenste atmosfeer onderschat

“Er wordt onvoldoende rekening gehouden bij het gebruik van de ruimte voor elektronische consumententoepassingen met de gevolgen voor diezelfde ruimte”, aldus de auteurs. “We wijzen bijvoorbeeld op de terugkeer van satellieten in de atmosfeer. Alleen al door de Starlink-satellieten kan er meer aluminium in de bovenste atmosfeer van de aarde gedeponeerd worden dan met meteoroïden. Zo zouden ze de grootste bron van aluminiumoxide op grote hoogte kunnen worden.”

Onderzoek toont aan dat ongetraceerd puin regelmatig zal leiden tot potentieel gevaarlijke botsingen vanwege het grote aantal satellieten van megaconstellaties. De totale doorsnede van satellietconstellaties en de feitelijke bezetting van de omloopbanen verhogen sterk het risico op inslagen door meteoroïden. Ook ontoereikende regelgeving draagt daartoe bij.

Sterke toename ruimtepuin in de laatste 2 jaar

In twee jaar tijd is het aantal actieve en inactieve satellieten in een lage aardbaan met meer dan 50% toegenomen. “SpaceX alleen al is op weg om er nog eens 11.000 aan toe te voegen. Zij bouwt de Starlink-megaconstellatie en heeft al toestemming aangevraagd voor nog eens 30.000 satellieten bij de Federal Communications Commission (FCC).”

Meer dan 12.000 traceerbare puinstukken bevinden zich al in een lage baan om de aarde. De meeste zijn 10 centimeter in diameter of groter, stelt de studie. Met inbegrip van afmetingen tot 1 centimeter zou het aantal brokstukken stijgen tot ongeveer een miljoen. Deze stukken puin vormen een bedreiging voor satellieten, ruimtevaartuigen en astronauten: met hoge relatieve snelheden lopen hun banen kriskras door elkaar.

Simulaties van de langetermijnevolutie van puin suggereren dat LEO zich al in de langdurige beginfase van een explosief botsingsscenario bevindt. Een oplossing hiervoor is actieve verwijdering van puin. De toevoeging van satelliet-megaconstellaties en de algemene verspreiding van goedkope satellieten (waaronder de CubeSats) in lage omloopbanen belasten het milieu verder, stelt de studie.

Oorspronkelijk artikel: Study: Rapid Development of Satellite Mega-Constellations Risks Tragedies of the Commons