De bouw van HAMNET Nederland

Er wordt momenteel druk gewerkt aan de uitrol van HAMNET in Nederland. HAMNET is een breedband-netwerk voor zendamateurs. Het is wellicht te vergelijken met het packetradio-netwerk, alleen dan met aanzienlijk hogere snelheden. Inmiddels zijn de eerste verbindingen gebouwd op de 5 GHz band.

Wat is de doelstelling van HAMNET? De initiatiefnemers geven uitleg over de eerste links die gebouwd zijn, welke techniek er gebruikt wordt en hoe zendamateurs zelf kunnen meewerken aan het uitbouwen van HAMNET in Nederland.

Doelstelling

De doelstelling van Hamnet is het creëren van een autonoom, betrouwbaar breedband datacommunicatienetwerk dat in dienst staat van de amateurdienst. Het netwerk moet in de loop der tijd gaan voorzien in specifieke diensten voor zendamateurs waarbij gedacht kan worden aan bijvoorbeeld streaming audio- en videodiensten, bijvoorbeeld naar ATV- en spraakrelais; remote bediening van apparatuur, informatievoorziening via uitsluitend op Hamnet aanwezige websites en fora, repeater-koppelingen, VoIP (Voice over IP) voor HAM’s en natuurlijk vele vele andere applicaties. Waar Hamnet duidelijk niet in zal voorzien is een browser-functionaliteit naar het Internet. Bovenal heeft Hamnet de doelstelling om op een moderne wijze activiteit te genereren voor en door radiozendamateurs en bandgebruik op 2,3 GHz, 5 GHz en 10 GHz te bevorderen…

Eerste link tussen Hilversum en Amsterdam-West

Door de verplaatsing van PI1RYS en de bouw van een ontvangstpunt voor PI2NOS in Amsterdam ontstond het idee om een WiFi verbinding tussen deze site en de Alticom toren in Hilversum te bouwen, waar Hobbyscoop de nodige spullen had staan. Hoewel deze link aanvankelijk via een VPN-verbinding opgebouwd werd, staan inmiddels aan beide kanten schotels van 40cm doorsnee en wordt er een WiFi link opgebouwd over een afstand van bijna 29 kilometer. Een zichtverbinding is door de hoogte van beide locaties – 110 meter in Hilversum en 55 meter in Amsterdam – voorhanden.

Meer repeaters aangesloten

Inmiddels zijn de links verder uitgebouwd. Zo is de link tussen de ontvangstkant van PI6TEN in de toren en de zendkant bij ATV-relais PI6HVS ontsloten op het netwerk. Het betreft hier een afstand van 3,3 kilometer.

Ook is er een verbinding gemaakt naar de Radiokelder in Hilversum, het clubhonk van de lokale gecombineerde VERON en VRZA afdelingen en krijgt op die manier de beschikking over een vaste internet aansluiting alsook een permanente verbinding met de beveiligingscamera’s. Deze verbinding loopt over 2,1 kilometer.

Inmiddels staan er enkele andere links in de planning. Zo moet er tussen de Alticom-toren in Den Haag en het Strijkijzer, een woontoren in Den Haag, een verbinding gebouwd worden zodat de extra ontvangers voor PI2NOS en PI3UTR aangesloten kunnen worden. Ook staat een verbinding tussen de Alticom torens in Hilversum en IJsselstein in de planning.

De apparatuur

Voor verbindingen over grote afstand wordt gebruik gemaakt van de Ubiquiti Nanobeam M5-400, die beschikt over een 400 mm schotel met een versterking van maximaal 27 dBi. Deze set is ingezet tussen Hilversum en Amsterdam-West, waar PI1RYS (D-star), PI1AMS (DMR) en PI2NOS (ontvanger) ontsloten zijn.
Voor links over kleinere afstand wordt gebruik gemaakt van Mikrotik Routerboards, de SXT 5nd r2. De ingebouwde antenne heeft een gain van 16 dBi en een openingshoek van 16 graden. Het voordeel van deze sets is dat de voeding over de UTP kabel loopt en de zendontvanger in de antenne ingebouwd zit. Er zijn dus geen hoge kabelverliezen en er kan met betaalbare netwerkkabel gewerkt worden.

Toegang voor gebruikers

Afgelopen week is het eerste accesspoint geplaatst in de Gerbrandytoren te IJsselstein op 220 meter boven straatniveau. Deze heeft een openingshoek van 90 graden en staat richting Noord-Oost. Deze accesspoints werken uitsluitend op de 5 GHz ISM WiFi band met een vermogen van 1 Watt EIRP. Toegang is beperkt mogelijk voor zendamateurs die willen testen. Het SSID van de accesspoints is HAMNET-PI1UTR.
Feitelijk kan alle apparatuur gebruikt worden mits deze (ook) werkt op de 5 GHz ISM (WiFi) band en ondersteuning biedt voor het IEEE 802.11a of IEEE 802.11n normering. Een buitenantenne met vrij zicht is in vrijwel alle gevallen noodzakelijk. De bovengenoemde apparatuur (Mikrotik en Ubiquiti) is getest. De land-instelling moet op Nederland staan.

Participatieproject

Binnen Nederland zijn al verschillende WiFi links actief. Het zou mooi zijn als deze in een later stadium gekoppeld kunnen worden. Een bundeling van vraag en aanbod zal dus opgestart moeten worden om inzichtelijk te maken wat er allemaal actief is. Op de website hamnet.nl staan de links die bekend zijn al ingetekend. Repeater-beheerders die nog geen internet aansluiting hebben en deze wel graag willen voor bijvoorbeeld Echolink, een (ATV) stream of web-besturing kunnen zich ook melden bij de initiatiefnemers. Zij kunnen kennis en kunde delen.

Meer informatie

In de Facebook-groep ‘Hamnet Nederland‘ worden met regelmaat updates geplaatst. Daarnaast is de website hamnet.nl gelanceerd. Hier is meer informatie te vinden zijn over de links, ervaringen en gebruikte apparatuur.
De initiatiefnemers zijn Mischa (PA1OKZ), Peter (PA3PM), Remco (PA4TW), Rob (PE1CHL), Paul (PE1RJV) en Randy (PH4X).