Een honderd jaar oude solid state versterker

De conventionele wijsheid zegt dat het tijdperk van de solid state in de elektronica begon in 1948 met de uitvinding van de transistor. Of, als je wilt muggenziften, met de uitvinding in 1930 door de Rus Oleg Losev van een vroege vorm van een tunneldiode.

Maar er is een eerdere versterkertechnologie die gebruik maakte van een solid-state schakeling die grotendeels vergeten is. En het AWA Communication Technologies Museum heeft deze in een leerzame nieuwe video voor het voetlicht gehaald.

We hebben het natuurlijk over de koolmicrofoonversterker, een stukje telefoontechnologie dat zijn weg vond naar de consumentenelektronica. Hieronder is die ruim 23 minuten lange AWA video te bekijken.

In 1923 introduceerde de firma S. G Brown uit Londen de “Crystavox”, een bijna vergeten luidspreker met een geïntegreerde koolmicrofoonversterker. Dit type versterker werd in 1904 uitgevonden bij Bell Telephone Labs voor gebruik in het Bell-systeem op langeafstandstelefoonlijnen.

Tientallen jaren voor de uitvinding van de transistor en zonder vacuümbuizen maakte de “Crystavox” het mogelijk om een kristalset door de hele kamer te laten horen. In bovenstaande presentatie bespreekt Robert Lozier zijn restauratie van deze “Crystavox” en demonstreert hij de verrassende prestaties.

Wat is een koolmicrofoon ook al weer?

De koolmicrofoon is een behuizing met losjes verpakte koolstofkorrels met een membraan er over heen. Geluidstrillingen comprimeren en decomprimeren de korrels, waardoor de elektrische weerstand van de koolstof verandert. Het was de standaardmicrofoon die het grootste deel van de twintigste eeuw in telefoontoestellen is gebruikt.

Omdat het een weerstand is, kan het in een spanningsdeler schakeling worden geplaatst dat een aantal significante spanningsschommelingen produceert. Dus als de trillingen van een oortelefoon met hoge impedantie komen, kan het een versterker maken.

Verre van HiFi

Het is geen erg goede versterker. Hij heeft een belabberde bandbreedte, vervorming en ruis. Maar hij was net goed genoeg om gekoppeld te worden aan een kristalset uit 1920. In de video hierboven zien we verschillende toepassingen van deze solid state versterker, en horen we ze zelfs in actie.

In die tijd moet het wonderbaarlijk zijn geweest om voorop te lopen met al deze nieuwe technologie. We kunnen dan ook niet anders dan sommige van deze ingewikkelde constructies enorm bewonderen.

Koolstofmicrofoonversterkers zijn vandaag de dag misschien erg zeldzaam. Maar ze zijn al eens eerder besproken op Hackaday.

Bron: Het Hackaday weblog

Met dank aan Tom PC5D en Jenny List van het onvolprezen weblog Hackaday