Propagatienieuws – week 27 2024
Deze week in Propagatienieuws:
- HF: De rustige omstandigheden zullen aanhouden tot het begin van de week;
- Tropo: Instabiele en hooguit redelijke condities;
- Sporadische-E: Het Sporadiche-E seizoen duurt voort…;
- Meteoorscatter: Meteorscatter is het meest waarschijnlijk rond zonsopgang;
- Auora: Op de VHF-banden DX mogelijk via aurorapropagatie;
- EME: De declinatie van de maan is bijna maximaal positief komend weekend.
Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).
HF
Het radioweer is in deze tijd van het jaar vaak vrij stabiel. Het aardmagnetisch veld was grotendeels rustig. De actieve gebieden zijn allemaal naar de westkant van de zon verschoven. Over het algemeen was er weinig activiteit. De bijzonder actieve regio 3723, voorheen 3664 en 3697, lijkt zijn energie te hebben verbruikt. Na meer dan twee maanden vertoont het geen vlamactiviteit meer. Dit weekend verhuist het gebied weer naar de andere kant van de zon. Er komt waarschijnlijk geen vierde ronde. De zonneflux is de afgelopen dagen gedaald tot 166. Meteorologen van de Amerikaanse luchtmacht verwachten een verdere daling tot ongeveer 155 eenheden in de loop van de week. Daarna is het afwachten hoe de activiteit zich gaat ontwikkelen van nieuwe zonnevlekkengroepen op de zon. Een analyse van de actieve zonnevlekkengebieden van de zon laat zien dat er drie groeien, twee afnemen en drie stabiel zijn.
HF Propagatie vooruitzichten
De MUF over een afstand van 3000 km ligt meestal tussen 18 en 25 MHz. Alleen in de vroege ochtenduren daalt het kortstondig verder, maar blijft net boven de 15 MHz, zodat de 20 m-band de klok rond openblijft. 17 m en 15 m zijn de beste DX-banden. De banden 12 en 10m profiteren het meest van Sporadiche E.
Er zijn momenteel geen CME’s (Coronal Mass Ejection) onderweg naar de aarde. De meetwaarden en verwachtingen voor de zonnewind zijn normaal, zodat de Kp-index beperkt blijft. De rustige omstandigheden zullen daarom waarschijnlijk aanhouden tot het begin van de week en mogelijk daarna als de zonneactiviteit laag blijft. Dit betekent dat de ionosfeer redelijk stabiel zou moeten blijven.
VHF en EME
Tropo
Dit weekend wordt het weerbeeld nog bepaald door lagedrukgebieden met weerfronten. Tegen dinsdag zou de wind moeten draaien naar oostelijke richting. Voor tropo levert het echter niet meer op dat instabiele en hooguit redelijke condities. Technisch gezien is het zomer en daardoor zit er veel energie in eventuele buien. Sterker nog, sommige kunnen zwaar en onweersachtig zijn en zijn waarschijnlijk goede kandidaten voor regenscatter.
Sporadische-E
Het Sporadiche-E seizoen duurt voort, en een Kp-index van 3 of minder is ideaal voor Es. Dit onrustige herfstachtige weer zorgt voor veel jetstreams, Het atypische bovenluchtpatroon van de zomer heeft opnieuw een sterke straalstroom boven de Britse eilanden geplaatst. Dus afgezien van de voor de hand liggende zeer short skip paden op de HF-banden, gaat het erom waar de straalstroom naartoe gaat terwijl hij over de ideale afstandsringen voor Es beweegt. Als we naar het oosten kijken, ziet het pad naar Polen er erg goed uit als we de 100kt-stroming volgen. Het volgende segment over de Baltische staten en Finland kan ook een goede optie zijn om een tweede hop aan de mix toe te voegen.
Aangezien deze hoofdstraalstroom erg breed is en zich zuidwaarts uitstrekt tot de Alpen en het Centraal Massief van Frankrijk, zouden er goede padvooruitzichten moeten zijn in een brede boog van de Balkan via Italië naar de westelijke Middellandse Zee en het oosten van Spanje.
Aurora
De Kp-index liep afgelopen vrijdag hoger op (tot 8) dan in eerste instantie werd verwacht. Hierdoor was er op de VHF-banden DX mogelijk via aurorapropagatie. Mogelijk dat in de loop van de zondag de Kp-index weer wat oploopt, maar het blijft afwachten of dit voldoende is om opnieuw aurora mogelijk te maken.
Meteoorscatter
Meteorscatter is bij afwezigheid van grote buien, is het meest waarschijnlijk rond zonsopgang, wanneer willekeurige meteoren vaker voorkomen. Voor de komende dagen zijn geen geomagnetische stormen te verwachten. Als algemene richtlijn kun je de banden controleren wanneer Kp-Index 5 of hoger is.
EME
De declinatie van de maan is bijna maximaal positief komend weekend dus de maanhoogte zal hoog zijn. Maan apogeum is op vrijdag de 12e dus EME-padverliezen blijven toenemen. 144MHz hemel ruis is laag de hele week.
Over zonnefluxindex, zonnevlekkengetal en Kp-index
De zonnefluxindex (SFI) is een maat voor de ionisatiegraad van de ionosfeer. De SFI heeft een waardenbereik van 50 tot 300. Lage waarden signaleren doorgaans slechte of matige HF-condities en hoge juist goede (een hoge MUF). Tijdens de piek van een zonnevlekkencyclus meten we waarden van meer dan 200, met kortdurende uitschieters naar 300.
Het zonnevlekkengetal is een maat voor de activiteit van de zon. Ook nu geldt, hoe hoger de waarde, des te gunstiger voor de HF-propagatie (op hogere banden). De zonneactiviteit kan als volgt ingedeeld worden aan de hand van het zonnevlekkengetal: laag: 0-30, gematigd: 30-60, hoog: 60-90, zeer hoog: 90-120, intensief: > 120.
De Kp-index is een maat voor de magnetische fluctuaties in de ionosfeer. Lage waarden zijn gunstig voor de HF-propagatie. Vanaf een waarde van 2 beginnen HF-condities te degraderen. Boven de 5 is er sprake van ernstige verstoring en vanaf 7 kunnen zelfs radio-blackouts voorkomen, waarbij HF-communicatie volledig uitvalt. Bij hogere Kp-indexwaarden (vanaf ongeveer 3) neemt de kans op aurora overigens toe.
De beste HF-condities op de hogere banden zijn dus te verwachten bij een hoge zonnefluxindex, een hoog zonnevlekkengetal en een lage Kp-index.
Over maximaal bruikbare frequentie (MUF) en kritische frequentie
De maximaal bruikbare frequentie (MUF) is de frequentie waarbij de verwachting is dat radiosignalen nog zullen reflecteren tegen de ionosfeer. Voor paden korter dan 3000 km zal de MUF lager zijn omdat de opstralingshoek steiler is, waardoor radiosignalen makkelijker door de ionosfeer heen dringen.
De frequentie waarbij nog reflectie optreedt terwijl de opstralingshoek 90 graden is (verticaal), heet de kritische frequentie.
Tom PC5D stelt het propagatienieuws samen. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit de volgende bronnen: het wekelijkse RSGB Propagation News, DX Info Centre, HF-Referat DARC, Poollicht.be, Make More Miles on VHF, Met Office en NOAA. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio-opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl
VERON