Propagatienieuws – week 28 2024
Deze week in Propagatienieuws:
- HF: Sporadische E zal waargenomen blijven worden op 12 en 10 meter;
- Tropo: Verwaarloosbare tropocondities…. ;
- Sporadische-E: Seizoen loopt met openingen op 6 en 4 m binnen Europa.;
- Meteoorscatter: Het advies is om in de vroege uren voor zonsopgang te kijken;
- Auora: Zaterdag op zondag loopt de Kp-index op tot bijna 5;
- EME: Maandeclinatie werd weer negatief op vrijdag de 12e….
Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).
HF
De voorbije week had weinig bijzonderheden, afgezien van grotendeels kalme geomagnetische omstandigheden en een fluxindex boven de 200 in de tweede helft van de week. Dit is een gunstige combinatie voor DX op de kortegolf.
Het actieve zonnevlekgebied AR3738 trok de aandacht van ruimteweerwaarnemers vanwege de aanzienlijke groei. Het heeft de voorbije dagen talrijke kleinere C-vlammen en matige M-vlammen geproduceerd. Alle andere regio’s waren grotendeels stabiel. Onder deze zomerse omstandigheden was 20 meter zoals verwacht de klok rond open. Ook 17 en 15m zijn vaak tot ver in de nacht bruikbaar voor FT8 met ook openingen naar Oost-Azië. 15 meter bood overdag goede propagatie over lange afstanden. Het pad naar Japan loopt voornamelijk ten noorden van de 60e breedtegraad ligt in de zomer grotendeels in het daglicht zodat de propagatie gemakkelijk in stand blijft.
HF Propagatie vooruitzichten
Sporadische E zal waargenomen blijven worden op 12 en 10 meter, maar er kunnen ook verrassende DX-verbindingen zijn in zuidelijke richting, bijvoorbeeld naar Afrika of Zuid-Amerika, vanwege de sterkere zonnestraling en de daaruit voortvloeiende hogere grensfrequenties. Een groot Coronal gat was op 11 juli gericht naar de aarde. De zonnewind die daardoor wordt veroorzaakt zal zaterdagavond 13 juli de aarde bereiken.
Een kleine (G1) geomagnetische stormwaarschuwing zal van kracht zijn vanaf zaterdag laat tot zondag (UTC). De snelheid van de zonnewind zal toenemen en de geomagnetische omstandigheden zullen naar verwachting actief tot stormachtig worden met een Kp-index van 4-5. De maximaal bruikbare frequenties (MUF’s) hierdoor tijdelijk lager uitvallen Vanaf zondagochtend zal het aardmagnetisch veld weer rustiger worden. De omstandigheden voor de komende week zullen naar verwachting vergelijkbaar zijn met de afgelopen dagen, met een zonnefluxindex die nog wat kan oplopen tot 220. Er kunnen nog steeds M-klasse zonnevlammen worden verwacht. De kans op een X-flare is met 15% een stuk kleiner.
VHF en EME
Tropo
Ook de komende dagen zullen lagedrukgebieden blijven passeren met nog steeds onbestendig weer, verwaarloosbare tropocondities en af en toe mogelijkheden voor regenscatter.
Sporadische-E
Het Sporadische-E seizoen loopt nog steeds met openingen op 6 en 4 m binnen Europa. De altijd aanwezige straalstroom geeft veel vorticiteit dat goed kan zijn voor Es-generatie.
Aurora
In de nacht van zaterdag op zondag loopt de Kp-index op tot bijna 5 maar dat is waarschijnlijk onvoldoende voor aurorapropagatie.
Meteoorscatter
Als afleiding is er altijd meteoorverstrooiing en het advies is om in de vroege uren voor zonsopgang te kijken, wanneer het aantal willekeurige meteoren wat hoger ligt.
EME
Maandeclinatie werd weer negatief op vrijdag de 12e, wat ook overeenkomt met apogeum, het punt waarop de maan het verst van de aarde staat. Maanpiek elevatie en padverliezen zullen dus volgende week weer verder dalen. 144MHz hemelruis begint laag begin volgende week oplopend tot een hoogte van 2100 Kelvin op vrijdag.
Over zonnefluxindex, zonnevlekkengetal en Kp-index
De zonnefluxindex (SFI) is een maat voor de ionisatiegraad van de ionosfeer. De SFI heeft een waardenbereik van 50 tot 300. Lage waarden signaleren doorgaans slechte of matige HF-condities en hoge juist goede (een hoge MUF). Tijdens de piek van een zonnevlekkencyclus meten we waarden van meer dan 200, met kortdurende uitschieters naar 300.
Het zonnevlekkengetal is een maat voor de activiteit van de zon. Ook nu geldt, hoe hoger de waarde, des te gunstiger voor de HF-propagatie (op hogere banden). De zonneactiviteit kan als volgt ingedeeld worden aan de hand van het zonnevlekkengetal: laag: 0-30, gematigd: 30-60, hoog: 60-90, zeer hoog: 90-120, intensief: > 120.
De Kp-index is een maat voor de magnetische fluctuaties in de ionosfeer. Lage waarden zijn gunstig voor de HF-propagatie. Vanaf een waarde van 2 beginnen HF-condities te degraderen. Boven de 5 is er sprake van ernstige verstoring en vanaf 7 kunnen zelfs radio-blackouts voorkomen, waarbij HF-communicatie volledig uitvalt. Bij hogere Kp-indexwaarden (vanaf ongeveer 3) neemt de kans op aurora overigens toe.
De beste HF-condities op de hogere banden zijn dus te verwachten bij een hoge zonnefluxindex, een hoog zonnevlekkengetal en een lage Kp-index.
Over maximaal bruikbare frequentie (MUF) en kritische frequentie
De maximaal bruikbare frequentie (MUF) is de frequentie waarbij de verwachting is dat radiosignalen nog zullen reflecteren tegen de ionosfeer. Voor paden korter dan 3000 km zal de MUF lager zijn omdat de opstralingshoek steiler is, waardoor radiosignalen makkelijker door de ionosfeer heen dringen.
De frequentie waarbij nog reflectie optreedt terwijl de opstralingshoek 90 graden is (verticaal), heet de kritische frequentie.
Tom PC5D stelt het propagatienieuws samen. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit de volgende bronnen: het wekelijkse RSGB Propagation News, DX Info Centre, HF-Referat DARC, Poollicht.be, Make More Miles on VHF, Met Office en NOAA. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio-opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl
VERON