Propagatienieuws – week 46 2024
Deze week in Propagatienieuws:
- HF: Begin deze week worden nieuwe actieve regio’s verwacht.;
- Tropo: De nog redelijke tropo condities zullen op zondag geheel zijn verdwenen;
- Sporadische-E: ongebruikelijk tijdens de maand november;
- Meteoorscatter: Geen info deze week;
- Auora: Kp-index van 3 te laag zijn voor aurora;
- EME: Het is een goede week voor EME-operators.
Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).
HF
In vergelijk met een week eerder heeft de zon minder vlekken en is de zonneflux met circa een derde afgenomen tot net onder de 150. Verschillende actieve gebieden waren naar de andere kant van de zon vertrokken en er zijn geen nieuwe plekken bij gekomen. Hoewel er zich een krachtige zonnevlek op de zonneschijf AR3886 bevindt, heeft dit gebied al meer dan een week geen noemenswaardige zonnevlam geproduceerd. De hoeveelheid harde ultraviolette en röntgenstraling ligt daardoor lager en dat is ook van invloed op de ionisatie van onze bovenste atmosferische lagen. Voor de piek in de MUF maakt het voorlopig niet zo heel veel uit. Vorige week was dat, bij rustige omstandigheden, rond het middaguur stabiel op ruim 40 MHz en dat is op zaterdag146 november ook nog het geval. Afgelopen zondag ging de aarde door een plasmawolk van een CME. Dit veroorzaakte een magnetische storm met een k-index van 6. De rest van de week was het magnetische veld van de aarde weer behoorlijk kalm. Alle hogere kortegolfbanden zijn vorige week geopend en F2-propagatie werd gerapporteerd op 6 meter. 10 meter was open van zonsopgang tot ongeveer een uur na zonsondergang. 20 Meter gesloten tussen 20.00 en 21.00 uur. In de nacht zakte de MUF soms naar 7 MHz en lager..
HF Propagatie vooruitzichten
Voor de komende dagen zal de zonneactiviteit op dit lagere niveau blijven met een zonneflux van circa 145. Van zaterdag op zondag passeert er weer een CME. De zonnewind zal dan iets toenemen maar de Kp-index wordt hooguit 3. Begin deze week worden nieuwe actieve regio’s verwacht. De opwaartse trend zal echter gematigd beginnen; de zonnestroom zal naar verwachting pas het volgende weekend de grens van 200 overschrijden.
VHF en EME
Tropo
De hoge druk heeft ons minstens twee weken Tropo-condities gegeven op de VHF-banden. In de komende dagen gaat echter een lagedrukgebied het weer bepalen en komt er koudere lucht uit het noordwesten. De nog redelijke tropo condities zullen op zondag geheel zijn verdwenen. Amateurs die actief zijn op de GHz banden kunnen mogelijk weer regenscatter proberen.
Sporadische-E
Op 50MHz was er afgelopen week een mix van Es en F2-laag propagatie die ’s ochtends openingen in de middag produceerde naar de Golfstaten, Zuidoost-Azië en Amerika. Ook op zaterdag 16 nov. was er een opening naar Inda en Sri Lanka. Op 10 november was er onderin de 3 m oproepband een opening tussen Ierland en de Westelijke Sahara. Van ongeveer 11:00 tot 12:00 UTC waren een groot aantal FM-radiostations uit Spanje en Portugal te horen als gevolg van een Sporadische-E-opening. Hoewel dit heel normaal is tijdens het zomerse Sporadische-E-seizoen, is het ongebruikelijk tijdens de maand november en vooral op deze frequenties. Er zaten echter ook enkele stations tussen vanuit de Canarische eilanden en de Westelijke Sahara. Vermoedelijk was dat een verlengd pad met Es en tropo. https://ei7gl.blogspot.com/2024/11/3000km-opening-on-band-2-88-108-mhz.html. De piek van de Leoniden op zondag 17 november, met 15-20 meteoren per uur zal ook hier een positieve bijdrage aan leveren
Aurora
Voor de komende dagen zal de Kp-index van 3 te laag zijn voor aurora. Aangezien we nog rond het maximum van de zonnecyclus zitten zal dat binnenkort wel weer veranderen. Controleer zoals gewoonlijk de VHF-bakens en clusters op tekenen van activiteit in de namiddag en avond, wanneer het poollichtovaal naar het zuiden wordt verplaatst, dichter bij ons deel van de wereld.
Meteoorscatter
Geen info deze week.
EME
Het is een goede week voor EME-operators, de maan bereikt piekdeclinatie op maandagochtend, maar padverliezen nemen toe nu we het perigeum passeren op donderdag de 14e. 144MHz hemelruis is matig en bereikt 500 Kelvin op zondagavond.
Over zonnefluxindex, zonnevlekkengetal en Kp-index
De zonnefluxindex (SFI) is een maat voor de ionisatiegraad van de ionosfeer. De SFI heeft een waardenbereik van 50 tot 300. Lage waarden signaleren doorgaans slechte of matige HF-condities en hoge juist goede (een hoge MUF). Tijdens de piek van een zonnevlekkencyclus meten we waarden van meer dan 200, met kortdurende uitschieters naar 300.
Het zonnevlekkengetal is een maat voor de activiteit van de zon. Ook nu geldt, hoe hoger de waarde, des te gunstiger voor de HF-propagatie (op hogere banden). De zonneactiviteit kan als volgt ingedeeld worden aan de hand van het zonnevlekkengetal: laag: 0-30, gematigd: 30-60, hoog: 60-90, zeer hoog: 90-120, intensief: > 120.
De Kp-index is een maat voor de magnetische fluctuaties in de ionosfeer. Lage waarden zijn gunstig voor de HF-propagatie. Vanaf een waarde van 2 beginnen HF-condities te degraderen. Boven de 5 is er sprake van ernstige verstoring en vanaf 7 kunnen zelfs radio-blackouts voorkomen, waarbij HF-communicatie volledig uitvalt. Bij hogere Kp-indexwaarden (vanaf ongeveer 3) neemt de kans op aurora overigens toe.
De beste HF-condities op de hogere banden zijn dus te verwachten bij een hoge zonnefluxindex, een hoog zonnevlekkengetal en een lage Kp-index.
Over maximaal bruikbare frequentie (MUF) en kritische frequentie
De maximaal bruikbare frequentie (MUF) is de frequentie waarbij de verwachting is dat radiosignalen nog zullen reflecteren tegen de ionosfeer. Voor paden korter dan 3000 km zal de MUF lager zijn omdat de opstralingshoek steiler is, waardoor radiosignalen makkelijker door de ionosfeer heen dringen.
De frequentie waarbij nog reflectie optreedt terwijl de opstralingshoek 90 graden is (verticaal), heet de kritische frequentie.
Tom PC5D stelt het propagatienieuws samen. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit de volgende bronnen: het wekelijkse RSGB Propagation News, DX Info Centre, HF-Referat DARC, Poollicht.be, Make More Miles on VHF, Met Office en NOAA. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio-opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl
VERON
VERON