Propagatienieuws – week 47, 2021

Deze week in Propagatienieuws:

• HF: geen bijzonderheden, NOAA verwacht een zonnefluxindex van 90, 
• VHF+: geen bijzonder tropo-condities, misschien regenscatter mogelijk, 
• Meteoorscatter: Orioniden pieken op 28 november, Geminiden bouwen op vanaf begin december

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).

HF

We hadden weer een week met lage zonneactiviteit. De zonnefluxindex begon de week op 79 en was tegen zaterdag wat opgelopen tot 92. Idealiter willen we de zonnefluxindex (SFI) boven 100 hebben om goede 10m-openingen te garanderen. Geomagnetisch is de zon rustig geweest met een maximale Kp-index van 3, en op zaterdag zelfs op 0.

Propquest laat zien dat maximaal bruikbare frequentie (MUF) over een pad van 3.000 km varieerden van 10 MHz in de nacht tot 24 MHz overdag, met soms een uitschieter naar 28 MHz. De 10m-band was daardoor meestal erg rustig.

Dit weekend is de CQ World Wide DX CW-contest, die zeker belangstelling zal genereren op alle banden. Neem een kijkje, vooral op 21 en 28MHz, waar we soms goede DX kunnen verwachten, zij het ietwat vluchtig.

HF-vooruitzichten

NOAA verwacht voor de komende dagen een zonnefluxindex (SFI) rond de 90. Er zijn tekenen van een mogelijke nieuwe zonnevlek, maar we zullen moeten afwachten.

De Kp-index kan dit weekend naar een waarde van 4 stijgen, maar zal naar verwachting daarna weer dalen naar 2. Er zijn coronale gaten op het zonneoppervlak, maar deze zijn op het moment van schrijven relatief klein en zien er niet dreigend uit. Zoals altijd kunnen dingen snel veranderen. Houd SolarHam en Propquest in de gaten voor bijna real-time propagatie-kentallen.

VHF en hoger

De komende dagen heeft onze regio te maken met lage druk gebieden. De kaarten op DX Info Centre tonen dan ook geen bijzondere tropo-condities

Regenscatter

Een ander propagatiemechanisme dat in deze tijd van het jaar soms ingezet kan worden, is regenscatter. Ook in de winter kunnen namelijk zware buien optreden met hagel of zelfs onweer, die nuttig blijken voor de GHz-banden. Het is meestal zo dat de buien al vroeg in het winterseizoen vrij krachtig kunnen zijn en hun energie halen uit de nog relatief warme zeeën. Dit betekent dat buien vaak over de Noordzee naar onze regio trekken, zodat online weerradars of bliksemdisplays ze gemakkelijk kunnen lokaliseren.

Meteoorscatter

De meeste meteorenregens van november zijn over hun hoogtepunt heen, met uitzondering van de kleine Orioniden, die actief zijn van 13 november tot 6 december, met een piek op 28 november. De grote Geminiden meteorenregen met een ZHR van 120+ komt dichterbij. Deze begint gewoonlijk vanaf begin december op te bouwen, dus houd de condities voor meteoorscatter goed in de gaten. En, als altijd, de periode rond zonsopgang is de beste tijd om aan meteoorscatter te doen in tijden dat er geen meteorenregens zijn.

 

______

Over zonnefluxindex, zonnevlekkengetal en Kp-index

De zonnefluxindex (SFI) is een maat voor de ionisatiegraad van de ionosfeer. De SFI heeft een waardenbereik van 50 tot 300. Lage waarden signaleren doorgaans slechte of matige HF-condities en hoge juist goede (een hoge MUF). Tijdens de piek van een zonnevlekkencyclus worden waarden gemeten van meer dan 200, met kortdurende uitschieters naar 300.

Het zonnevlekkengetal is een maat voor de activiteit van de zon. Ook nu geldt, hoe hoger de waarde, des te gunstiger voor de HF-propagatie (op hogere banden). De zonneactiviteit kan als volgt ingedeeld worden aan de hand van het zonnevlekkengetal: laag: 0-30, gematigd: 30-60, hoog: 60-90, zeer hoog: 90-120, intensief: meer dan 120.

De Kp-index is een maat voor de magnetische fluctuaties in de ionosfeer. Lage waarden zijn gunstig voor de HF-propagatie. Vanaf een waarde van 2 beginnen HF-condities te degraderen. Boven de 5 is er sprake van ernstige verstoring en vanaf 7 kunnen zelfs radio-blackouts voorkomen, waarbij HF-communicatie volledig uitvalt.

De beste HF-condities op de hogere banden zijn dus te verwachten bij een hoge zonnefluxindex, een hoog zonnevlekkengetal en een lage Kp-index.

 

______

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom PC5D. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit het wekelijkse Propagation News van de Britse radioamateurvereniging RSGB. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde.