Propagatienieuws - week 7, 2024

Deze week in Propagatienieuws:

Propagatienieuws wordt samengesteld door Tom Koeken (PC5D).

HF

25e zonnevlekkencyclus op https://www.stce.be/content/sc25-tracking . Er werd rekening gehouden met verschillende aspecten van het ruimteweer, van zonnevlekken tot geomagnetische indices en kosmische straling. De vele diagrammen maken een vergelijking mogelijk met eerdere zonnecycli in vergelijkbare fasen van hun ontwikkeling. Conclusie was dat we nu kort voor of al na het zonnevlekkenmaximum zijn in de huidige zonnecyclus.

Het radioweer van de afgelopen week was af en toe slecht. Aan het begin van de week klom de zonneflux naar 208 eenheden maar dit viel samen met actieve zonnevlammen en de op drie na sterkste zonnevlam van de huidige cyclus tot nu toe op vrijdagochtend. De week ervoor (ook op een vrijdag), barstte de op één na sterkste zonnevlam tot nu toe los, een X3.3 zonnevlam. En hoewel de vlam van afgelopen vrijdag “slechts” de op drie na sterkste was, is deze mogelijk toch van belang

Dit komt omdat de uitbarsting plaatsvond in het actieve gebied AR3576, aan de westelijke rand van de zon – en daarom zeker nog in de “gevarenzone”, volgens een eerste beoordeling van sommige ruimteweerexperts. Korte tijd later bleek echter uit de analyse van de eerste gegevens dat er inderdaad een coronale massa-uitbarsting had plaatsgevonden, maar nog lang niet in de richting van de aarde.

De zonneactiviteit zal voorlopig op een hoog niveau blijven met een solarfux index van circa 160 dalend naar 150. De Kp index blijft voorlopig hooguit 3.

Verdere M-vlammen zijn 60 procent waarschijnlijk, X-vlammen 15 procent. Er wordt echter verwacht dat de activiteit de komende dagen zal afnemen als de grote zonnevlekregio in het zuidwesten naar de andere kant van de zon draait.

In de loop van 16 februari werden twee mogelijke CME’s geïdentificeerd die op de aarde gericht waren, maar de aarde waarschijnlijk niet zullen missen. Toch is er een kans, dat de propagatie op 19 of 20 februari hier wat last van zal krijgen..

De MUF van de F2-laag ligt momenteel tussen 11 en 13 MHz in de nacht, 26 MHz bij zonsopgang en 34 MHz rond twee uur. Het blijft overdag tussen 34 en 38 MHz, bereikt 30 MHz bij zonsondergang en is op 19 MHz twee uur na zonsondergang. Over het algemeen verwachten we goede propagatieomstandigheden op alle banden tussen 80 en 10 meter.

HF-vooruitzichten

Als we verder vooruitkijken, richting lente, dan we kunnen verwachten dat de MUF’s zullen dalen ten opzichte van hun hoogtepunten in de winter. Het goede nieuws is dat we kunnen verwachten dat de noord-zuid paden zullen verbeteren. De equinox is traditioneel een betere tijd voor poollichtcondities.

Als je de VS wilt werken op 28MHz heb je nog een paar maanden om dat te doen, maar verwacht dat de trans-Atlantische propagatie omstandigheden zullen afnemen tegen de tijd dat april aanbreekt. Het goede nieuws is dat de propagatie naar Zuid-Afrika, Zuid-Amerika en het Caribisch gebied kan verbeteren.

Tot slot nog een ontvangsttip: Het nieuwe CW-baken W8JI/B zendt uit op 472,6 kHz met 5 watt EIRP. Het QTH ligt ongeveer 50 mijl ten zuiden van Atlanta, Georgia.

VHF en EME

Tropo

Een lang gerekt en smal hogedrukgebied van Spanje naar Tsjechië stuurt wind met neerslag uit het zuidwesten naar onze regio. Op Europese schaal zijn er gebieden met verbeterde tropocondities, maar deze zullen buiten ons bereik blijven om daarvan te profiteren. Het geeft echter ruimte voor liefhebbers van regenscatter om hun geluk te beproeven op de GHz banden.

Sporadische-E

Voor 6m sporadic E moeten we wachten tot april, maar bij een hoge zonneflux richting 200 of meer ontstaan er mogelijk paden via de F laag tot onze breedtegraden.

Aurora

Voor de komende dagen is de Kp-index te laag voor aurora. Het grote aantal satellieten dat in werking is, betekent dat ook dat een mogelijkheid is voor QSO’s zelfs met eenvoudige handapparatuur. Kijk dus op de AMSAT-pagina’s voor details en probeer het eens!

Meteoorscatter

Rond zonsopgang zijn er mogelijkheden voor random meteorscatter QSO’s.

EME

Voor EME-operators bereikt de maan vandaag, zondag de 18e, de piekdeclinatie, dus de activiteit zou hoger moeten zijn met hoge maanpiekhoogtes en lange maanvensters. Padverliezen zijn matig maar stijgend en 144MHz hemelruis is matig maar dalend na maandag

Over zonnefluxindex, zonnevlekkengetal en Kp-index

De zonnefluxindex (SFI) is een maat voor de ionisatiegraad van de ionosfeer. De SFI heeft een waardenbereik van 50 tot 300. Lage waarden signaleren doorgaans slechte of matige HF-condities en hoge juist goede (een hoge MUF). Tijdens de piek van een zonnevlekkencyclus meten we waarden van meer dan 200, met kortdurende uitschieters naar 300.

Het zonnevlekkengetal is een maat voor de activiteit van de zon. Ook nu geldt, hoe hoger de waarde, des te gunstiger voor de HF-propagatie (op hogere banden). De zonneactiviteit kan als volgt ingedeeld worden aan de hand van het zonnevlekkengetal: laag: 0-30, gematigd: 30-60, hoog: 60-90, zeer hoog: 90-120, intensief: > 120.

De Kp-index is een maat voor de magnetische fluctuaties in de ionosfeer. Lage waarden zijn gunstig voor de HF-propagatie. Vanaf een waarde van 2 beginnen HF-condities te degraderen. Boven de 5 is er sprake van ernstige verstoring en vanaf 7 kunnen zelfs radio-blackouts voorkomen, waarbij HF-communicatie volledig uitvalt. Bij hogere Kp-indexwaarden (vanaf ongeveer 3) neemt de kans op aurora overigens toe.

De beste HF-condities op de hogere banden zijn dus te verwachten bij een hoge zonnefluxindex, een hoog zonnevlekkengetal en een lage Kp-index.

Over maximaal bruikbare frequentie (MUF) en kritische frequentie

De maximaal bruikbare frequentie (MUF) is de frequentie waarbij de verwachting is dat radiosignalen nog zullen reflecteren tegen de ionosfeer. Voor paden korter dan 3000 km zal de MUF lager zijn omdat de opstralingshoek steiler is, waardoor radiosignalen makkelijker door de ionosfeer heen dringen.

De frequentie waarbij nog reflectie optreedt terwijl de opstralingshoek 90 graden is (verticaal), heet de kritische frequentie.

Tom PC5D stelt het propagatienieuws samen. Bij de samenstelling maakt hij onder andere gebruik van de voor Nederland relevante informatie uit de volgende bronnen: het wekelijkse RSGB Propagation News, DX Info Centre, HF-Referat DARC, Poollicht.be, Make More Miles on VHF, Met Office en NOAA. Propagatienieuws maakt ook deel uit van het radiojournaal van de Zuid-Limburgse zondagochtendronde. De audio-opname van deze ronde is terug te luisteren op a22.veron.nl.

Propagatienieuws – week 7, 2024