Berichten

Zonnevlammen en het Carrington-evenement

Zonnevlammen en het Carrington-evenement

Deze gesplitste afbeelding toont het verschil tussen een actieve zon tijdens een eerder zonnemaximum (aan de linkerkant, vastgelegd in april 2014) en een stille zon tijdens zonneminimum (aan de rechterkant, vastgelegd in december 2019). Credits: NASA/SDO

In deel 1 en deel 2 van ons drieluik over zonnevlammen hebben we theorie en praktijk van de Dopplermetingen besproken. In dit derde deel sluiten we af met achtergrondinformatie over dit bijzondere natuurfenomeen.

Een zonnevlam is een grote explosie op de zon die plaatsvind wanneer de opgeslagen energie in verstrengelde magnetische velden (meestal boven zonnevlekken) plotseling vrijkomt. Zonnevlammen produceren een uitbarsting van straling over het elektromagnetisch spectrum, van radiogolven tot röntgenstraling en gammastralen.

De energie die vrijkomt heeft het equivalent gelijk aan miljoenen atoombommen die gelijktijdig ontploffen. Zonnevlammen komen het meest frequent voor wanneer de zon erg actief is.

Lees meer

Crowdsourced Dopplermetingen van tijdstandaardstations

Crowdsourced Dopplermetingen van tijdstandaardstations

Dr. Kristina Collins, KD8OXT

In deel 1 van ons drieluik over zonnevlammen is te lezen dat deze een Dopplereffect veroorzaken in radiosignalen welke tegen de ionosfeer reflecteren. In dit tweede deel duiken we wat dieper in op de wetenschap. Het artikel “Crowdsourced Dopplermetingen van tijdstandaardstations die de variabiliteit van de ionosfeer aantonen” is hiervoor de basis. Hoofdauteur Dr. Kristina Collins, KD8OXT, publiceerde dit in het “Earth System Science Data” tijdschrift.

Voor haar onderzoek heeft ze gebruik gemaakt van het “Grape persoonlijk ruimteweerstation“. Dit is een goedkope ontvanger voor HF (3-30 MHz). Deze ontvanger is ontworpen om precisiemetingen te doen aan signalen die worden ontvangen van frequentiestandaardstations zoals WWV, WWVH en CHU.

Lees meer

Zonnevlammen detecteren via signalen van frequentiestandaardstations

Zonnevlammen detecteren via signalen van frequentiestandaardstations

Plotselinge veranderingen in de ionosfeer door zonnevlammen of zelfs zonsopgang/ondergang kunnen de frequentie van stations zoals WWV een Doppler verschuiving geven. Afbeelding credit: Collins et al (2021) [Oorspronkelijke afbeelding via HamSci en SpaceWeather.com].

Over de hele wereld experimenteren wetenschappers, en ook vele radioamateurs, voortdurend met nieuwe methodes om zonnevlammen te detecteren. Eén van de meest bekende manieren hiervoor is de “Dopplerverschuivingsmethode“.

Brian Curtis uit Michigan demonstreerde deze techniek op 20 juni 2023, toen de zon een krachtige X-klasse zonnevlam produceerde. Op “The SWLing Post” werd hier aandacht aan besteed naar aanleiding van een uitvoerig artikel van SpaceWeather.

Dus aanleiding genoeg om dieper in deze fascinerende materie te duiken. En wel met een drieluik over zonnevlammen. Vandaag deel 1.

Lees meer