VERONKort radioamateurnieuws – week 44, 2024
Deze week in ‘Kort radioamateurnieuws’:
Berichten
NOAA geeft Severe (G4) Geomagnetic Storm Watch melding
Foto met dank aan NOAA
Voor het eerst in bijna 20 jaar is er een Severe (G4) Geomagnetic Storm Watch melding uitgegeven door het NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration) Space Weather Prediction Center.
Een aantal sterke zonnevlammen rond het actieve zonnevlekgebied 3664 was verantwoordelijk voor ten minste vier op de aarde gerichte plasma-uitbarstingen. Deze uitbarstingen zijn beter bekend als coronale massa-ejecties.
Verwacht wordt dat deze de aarde zullen bereiken vanaf 10 tot 11 mei 2024.
Kort radioamateurnieuws – week 51, 2023
Zonnevlammen en het Carrington-evenement
Deze gesplitste afbeelding toont het verschil tussen een actieve zon tijdens een eerder zonnemaximum (aan de linkerkant, vastgelegd in april 2014) en een stille zon tijdens zonneminimum (aan de rechterkant, vastgelegd in december 2019). Credits: NASA/SDO
In deel 1 en deel 2 van ons drieluik over zonnevlammen hebben we theorie en praktijk van de Dopplermetingen besproken. In dit derde deel sluiten we af met achtergrondinformatie over dit bijzondere natuurfenomeen.
Een zonnevlam is een grote explosie op de zon die plaatsvind wanneer de opgeslagen energie in verstrengelde magnetische velden (meestal boven zonnevlekken) plotseling vrijkomt. Zonnevlammen produceren een uitbarsting van straling over het elektromagnetisch spectrum, van radiogolven tot röntgenstraling en gammastralen.
De energie die vrijkomt heeft het equivalent gelijk aan miljoenen atoombommen die gelijktijdig ontploffen. Zonnevlammen komen het meest frequent voor wanneer de zon erg actief is.
Crowdsourced Dopplermetingen van tijdstandaardstations
Dr. Kristina Collins, KD8OXT
In deel 1 van ons drieluik over zonnevlammen is te lezen dat deze een Dopplereffect veroorzaken in radiosignalen welke tegen de ionosfeer reflecteren. In dit tweede deel duiken we wat dieper in op de wetenschap. Het artikel “Crowdsourced Dopplermetingen van tijdstandaardstations die de variabiliteit van de ionosfeer aantonen” is hiervoor de basis. Hoofdauteur Dr. Kristina Collins, KD8OXT, publiceerde dit in het “Earth System Science Data” tijdschrift.
Voor haar onderzoek heeft ze gebruik gemaakt van het “Grape persoonlijk ruimteweerstation“. Dit is een goedkope ontvanger voor HF (3-30 MHz). Deze ontvanger is ontworpen om precisiemetingen te doen aan signalen die worden ontvangen van frequentiestandaardstations zoals WWV, WWVH en CHU.
Zonnevlammen detecteren via signalen van frequentiestandaardstations
Plotselinge veranderingen in de ionosfeer door zonnevlammen of zelfs zonsopgang/ondergang kunnen de frequentie van stations zoals WWV een Doppler verschuiving geven. Afbeelding credit: Collins et al (2021) [Oorspronkelijke afbeelding via HamSci en SpaceWeather.com].
Brian Curtis uit Michigan demonstreerde deze techniek op 20 juni 2023, toen de zon een krachtige X-klasse zonnevlam produceerde. Op “The SWLing Post” werd hier aandacht aan besteed naar aanleiding van een uitvoerig artikel van SpaceWeather.
Dus aanleiding genoeg om dieper in deze fascinerende materie te duiken. En wel met een drieluik over zonnevlammen. Vandaag deel 1.
WikipediaOnderzoek naar massale zonnestormen uit de oudheid
Coronale massa-ejectie (foto: Wikipedia)
Onderzoek naar massale zonnestormen uit de oudheid toont aan dat we ons moeten voorbereiden op de volgende massale zonnestorm. Talrijke krachtige zonnevlammen van de X-klasse deden zich afgelopen herfst voor toen de activiteit van zonnecyclus 25 aantrok. Jon Jones, N0JK, behandelde deze gebeurtenis in zijn QST-column, “The World Above 50 MHz”. In het februarinummer wees hij er namelijk op dat “er krachtiger zonnevlammen dan deze hebben plaatsgevonden. Bijvoorbeeld de Carrington-gebeurtenis van 1859, waarbij poollicht werd gezien in de Stille Zuidzee en in Cuba, en elektrische branden ontstonden.”
Electron
Bekijk de inhoudsopgave van de meest recente editie.
Vademecum 17e druk
Nu in de webshop.
Prijs: € 15,00 Ledenkorting: 20 %
Lid worden?
