Vergeet de coax, bedraad je antennes met Cat 6-kabel

Tegenwoordig is alles met koper duur. Als je daaraan twijfelt, kun je het tegendeel bewijzen door een willekeurige elektra-afdeling van je lokale bouwmarkt binnen te lopen. Daar liggen de koperkabels beter achter slot en grendel dan het grote geld bij de Nederlandse Centrale Bank.

Coaxiale kabel is een bijzonder dure soort, wat jammer is voor radioamateurs en andere radioliefhebbers omdat het het enige is dat we kunnen gebruiken voor antennevoedingslijnen.

Of toch niet?

Steve VE6WZ heeft een manier gevonden om gewone Cat 6 Ethernetkabel te gebruiken voor antennevoedingslijnen. En deze methode lijkt behoorlijk slim. Zoals hij opmerkt, zijn ethernetkabels ontworpen om frequenties aan te kunnen die mooi samenvallen met de meeste interessante amateurradiobanden. En hun insertieverliezen zijn acceptabel laag, vooral voor Cat 6 kabel. De getwiste paren zijn ook een gebalanceerd systeem dat goed is in het verwerpen van common mode ruis. Cat 6 kabel heeft ook vier paar geleiders, waardoor je meerdere antennes kunt voeden met één kabel. Of om stroom te verdelen naar versterkers en schakelaars samen met antennevoedingen.

Het nadeel van Cat 6-kabel?

Cat6 aderparen hebben een karakteristieke impedantie van ongeveer 100 ohm. En dat komt niet overeen met de 50 ohm voedingslijnimpedantie die algemeen verwacht wordt door radioamateurs. Bovendien zijn de relatief kleine draden waarschijnlijk niet geschikt om veel stroom te geleiden. Daardoor kunnen ze alleen gebruikt worden bij voedingslijnen voor antennes die alleen ontvangen.

Dat werkt overigens prima voor Steve omdat hij Cat 6 gebruikt om zijn enorme Beverage antenneopstelling te ondersteunen (Beverage antennes zijn niet-resonante horizontale antennes die dicht bij de grond zijn opgesteld. Ze wijzen in de richting van het signaal. Dit in tegenstelling tot de in de breedte naar het signaal wijzende antennes zoals bij een resonante antenne als een dipool). Elke antenne in zijn antennepark heeft een transimpedantieversterker die van stroom moet worden voorzien. Plus schakelrelais zodat hij de juiste antennes kan inschakelen voor de signalen die hij wil ontvangen. Hij beschrijft de versterkers in detail in de video hieronder. Ook de aangepaste impedantie-matching transformatoren die hij gebruikt en de combinatieapparatuur komt aan bod.

Coax zal waarschijnlijk nog steeds de voorkeurskabel zijn voor de meeste voedingslijntoepassingen. Maar het is fijn om te weten dat er alternatieven zijn. En wie weet, als je het bij QRP-werk houdt, kan Cat 6 misschien zelfs worden gebruikt om te zenden.

 

Met dank aan Dan Maloney van het onvolprezen Hackaday team en Tom PC5D